تفوق برهان صدیقین ابن‌سینا بر براهین اثبات خدا

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه شهید مطهری

چکیده

مفاد براهین وجودی، از تقریر آنسلم گرفته تا تقاریر متأخر آن در فلسفه اسلامی، نوعاً عبارت از استیفاء حقیقت وجود بالفعل واجب‌الوجود از نفس مفهوم آن است. موضوع این مقاله بررسی و نقد این براهین نیست بلکه مسئله اصلی آن است که چگونه می‌توان از مفهوم وجود، وجود واجب‌الوجود را اثبات کرد. نهایتاً به دست می‌آید که هر گونه تلاش برای دفاع از این براهین ناموفق بوده و ناچار باید از فرض یک موجود بالفعل، وجود واجب‌الوجود را اثبات کرد که این ویژگی تنها در برهان وجوب و امکان ابن‌سینا موجود است و براهین وجودی بدون ابتناء به آن راهی برای خروج از مفهوم وجود و اثبات وجود عینی ندارند، چه رسد به اثبات وجود واجب تعالی.
برهان وجوب و امکان ابن‌سینا با فرض یک موجودٌ ما و استعانت از نفی سفسطه، دور و تسلسل، وجود بالفعل واجب‌الوجود را اثبات می‌نماید و در عین حال خاستگاه براهین وجودی است بدون آن‌که از قبیل آن‌ها به شمار آید. نهایتاً با تحلیل فلسفی کیفیت درک مفهوم وجود و ابتناء اخذ آن بر ادراک حسی، می‌توان ادراک آن را نشانه‌ای بر تحقق موجود محسوس بالفعل دانست و از این نقطه با انضمام برهان وجوب و امکان ابن‌‌سینا به آن، وجود بالفعل واجب‌الوجود را استیفاء کرد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Supremacy of Ibn Sina’s Argument of Thruthful Ones over the Arguments for the Existence of God

نویسنده [English]

  • Hadith Rajabi
PhD In comparative philosophy Shahid Motahari University
چکیده [English]

The substance of ontological arguments, from Anselm’s version to its later versions in Islamic philosophy, is typically based on reclamation of the nature of actual existence of necessary being from its very concept. The research topic in the present article is not to criticize the above mentioned reasoning, but to prove the necessary being in itself from concept of being. We have come to the conclution that any attempt in order to prove or defend these arguments has been unsuccessful. Therefore, it is inevitable that we should by the assumption of an actual being to prove the existence of a necessary being which this characteristic is only implicit. Ibn Sina’s argument of necessity and possibility and ontological argument without building on it have no way of escaping from the concept of existence and proving the objective existence, let alone proving the existence of the necessary most high. The necessary and possibility of Ibn Sina by assumption of some being and with the help of negating sophistry and vicious circle tries to improve the actual existence of necessary being and is the origin of ontological argument, not an argument beside them. Finally, by philosophical analysis of the quality of perciving the concept of being and building it on sensual perception, it can be understood as a sign of the actualization of actual sensible being and from this point by annexing Ibn Sina’s necessity and possibility to it the actual existence can be reclaimed.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • proving the necessary being in-itself
  • argument of truthful ones
  • Ontological Argument
  • argument of necessity and possibility
  • concept of being
  • Ibn Sina