بررسی تطبیقی همه عاشق انگاری نزد ابن سینا و شیخ اشراق

نویسنده

استادیار گروه فلسفه دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

همه ‌عاشق‌ انگاری یا باور به سریان عشق در همه موجودات و مراتب هستی، هم در آرا ابن‌ سینا و هم در اندیشه سهروردی به چشم می‌خورد. شیخ‌ الرئیس دو تعریف از عشق بیان می‌کند که در یکی تنها کمال اخذ شده و در دیگری علاوه بر کمال، ادراک نیز ملحوظ شده است. بنا بر تعریف نخست، هیچ موجودی از شمول عاشقی بیرون نیست، هر چند بیش‌تر اشیا به عشق خویش عارف نیستند. این عشق شامل دو گونه عشق طبیعی و ارادی است. عاشقی در تعریف دوم به موجودات ذی شعور اختصاص دارد. این عشق به سبب ذو مراتب‌ بودن ادراک و اشتمال آن بر ادراک حسی، خیالی، وهمی،ظنی و عقلی ذو مراتب است. ابن‌ سینا شریف‌ترین مرتبه عشق ارادی را که متوقف بر ادراک عقلی است، عشق اختیاری یا عقلی یا نطقی خوانده است و مراتب پایین‌تر را عشق حیوانی می‌نامد. شیخ‌ عشق ارادی بدون دخالت قوه ناطقه را به مثابه گناه و بیماری تلقی کرده است. شیخ‌ اشراق به تعاریف ابن‌ سینا وفادار و قائل به عشق فراگیر در دو گونه ارادی و طبیعی است و با زبان نمادین عشق عقلی را به تصویر کشیده‌ است. وی از عشق به تاریکی‌ ها سخن گفته است و چنین عشقی را برابر با شقاوت می‌داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Concept of Loving All Creatures in Ibn Sina and Shaykh Ishraq’s View

نویسنده [English]

  • Nadiya Maftuni
Assistant Professor of philosophy department/ Tehran University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Loving all creatures or belief in the inflow of love in all creation and stations of existence can be seen in both the ideas of Ibn Sina and Suhravardi. Shaykh al-Rais offers two definitions of love that in one only the perfection, is taken into account. According to the first definition no creature is outside the scope of loving – kindness, although most creatures are not aware of their love. This love consists of two kinds natural and volitional love. Loving – kindness in the second difinition in allocated to the sentient beings. This love because of having different levels of perecption and its inclusion of sensual, imaginative, illusionary and rational perception has different levels. Ibn Sina has called the noblest level of volitional love which is based on rational perception the voluntary or intellectual love and considers the lowest level of love as animal love. Shaykh regards the love without the intervention rational faculty as sin and desease. Shaykh Ishraq is faithful to Ibn Sina’s definitions and believes in two all-embrazing natural and voluntary love and with a symbolic language has depicted the rational love . He has spoken of love as darkness and regards such a love as equal to wretchedness.

کلیدواژه‌ها [English]

  • All-embracing love
  • Perception
  • Perfection
  • rational love
  • Ibn Sina
  • Suhrawardi