مختصات مقولی ماهیت از منظر هگل و ابن‌سینا

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار گروه فلسفه ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

چکیده

هگل در بخش دوم علم منطق یعنی منطق ذات به مقولاتی می‌پردازد که اوصاف مشترکی دارند. درواقع بعضی از این اوصاف حاکی از حیثیات ماهیت هستند که پیش از او منظور ابن‌سینا نیز بوده است. تأکید بر حقیقت وجود به‌مثابۀ ماهیت یا ذات و نیز نحوۀ اتحاد آنها در جهان خارج و توجه به حیث بازتابی ماهیت و حیث سلبی آن، امکان قیاس با حکمت سینوی را فراهم کرده است. بی‌تردید این امکان در هگل نیز تحت‌تأثیر سنت ارسطویی و الهیاتی بوده است. موضوعاتی ازجمله عروض وجود بر ماهیت و کثرت ماهیت نتیجۀ حیث سلبی و بازتابی ماهیت است و چون هگل منطق را به مابعدالطبیعه و مباحث امور عامه در معنای سنتی تبدیل کرده، اهمیت مقولات ماهیت در مابعدالطبیعه و نه در منطق به معنای سنتی آن، وجه مشترک میان آن دو فیلسوف است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Categorical Descriptions of Essence in the Views of Hegel and Avicenna

نویسندگان [English]

  • Seyed amir hosein Fazlollahi 1
  • Ali Moradkhani 2
1 PhD student, Islamic Philosophy, Islamic Azad University, Karaj
2 Associate professor, Department of Islamic Philosophy, Islamic Azad University
چکیده [English]

In the second part of Science of logic, the logic of essence, Hegel discussed categories with common characters. In fact, some of them are explanatory of modes of essence that Avicenna has already paid attention to. Focusing on the truth of being as modes of quiddity or essence, how to unite them in the external world, as well as the negative and reflective mode of essence pave the way to compare the issue with Avicenna's thoughts. There is no doubt that Hegel was influenced by the Aristotelian – theological tradition. Topics such as attribution of existence to the essence and also plurality in essence are the consequences of the essence of negative and reflective mode. On the other hand, Hegel has transformed logic into metaphysics. Therefore, the significance of essence in metaphysics and their exclusion from the logic are common grounds in Avicenna and Hegel's thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Essence
  • The sphere of reflection
  • Negative identity
  • Particular existence
  • Secondary concept

مراجع

ابن‌سینا، حسین‌بن‌عبدالله(1404هـ الف). الهیات فی الشفاء، قم: مکتبه آیت‌الله مرعشی نجفی.
ـــــــــ (1403هـ). التعلیقات، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
ـــــــــ(1405هـ). المدخل فی المنطق الشفاء، قم: مکتبه الاعلام الاسلامی.
ـــــــــ(1404هـ ب). المنطق فی الشفاء، قم: مکتبه آیت‌الله مرعشی نجفی.
ـــــــــ(1368). النجاه، قم: مکتبه المرتضوی.
سبزواری. هادی بن مهدی(1298هـ). شرح منظومه، جزء دوم، چاپ سنگی، تهران: بی‏نا.
جرجانی، علی‌بن‌محمد(1370). التعریفات، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
حسن‌زاده آملی، حسن(1365). هزارویک نکته، تهران: نشر فرهنگی.
صدرالدین شیرازی، محمد ابراهیم(1981م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار الاحیاءالتراث.
طوسی(خواجه)، نصیرالدین(1375). شرح الاشارات و التنبیهات(مع المحاکمات)، قم: نشرالبلاغه.
مجتهدی، کریم(1390). افکار هگل، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
 ــــــــــــــ(1377). منطق از نظر هگل، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Ferrarin, A.(2010), Hegel and Aristotle, Cambridge, Cambridge university.
Hegel, G.W.F.(2010), Science of logic, Translated George di Giovanni, London, Cambridge university  press.
Hegel, G.W.F.(1991),The Encyclopaedia philosophical seiences, Translated T.F. Geraetes & W.A. Suchtins & H.S. Harris, New York,  Hackett publishing.
Hegl,G.W.F(1977). Phenomenology of­ Spirit, Translated A.v.Miller, Oxford University press.Londo.n
Nectarios, G-leminitas(2010), The Dimenssions of Hegel's Dialectic, New York, Continumm studies  philosophy press.
حکمت سینوی (مشکوه النور)
دوره 24، شماره 63
فروردین 1399
صفحه 5-19

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار