موضوع فلسفه اولی نزد ارسطو و ابن‌سینا

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار مدرسه عالی شهید مطهری

چکیده

در این مقاله مقایسه‌ای میان نگرش کلی ارسطو ـ البته مطابق با یکی از تفاسیر معتبر از اندیشه اوـ و نگرش کلی ابن‌سینا به دانش برین یا فلسفه اولی و موضوع محوری آن صورت می‌گیرد. که بر اساس برخی آموزه‌های مسلم و معروف ارسطویی، به ‌ویژه نظریه او درباره هم‌نام‌های منسوب به امری واحد، موضوع حقیقی و محوری این علم از نظر او، موجودات مفارق ازلی و در نهایت محرک اول است. بر این اساس بحث از سایر موجودات در فلسفه اولی بحثی ثانوی، و به لحاظ آن انتسابی خواهد بود که آنها در نامیده شدن به نام «موجود» وامدار آن هستند. روشن است که این نگرش برخلاف سنت رایج فیلسوفان مسلمان در مواجهه با فلسفه اولی و موضوع آن است؛ زیرا ایشان، و نیز مدرسیان متأثر از ابن‌سینا موضوع این دانش را با دایره‌ای وسیع‌تر در نظر می‌گیرند و اثبات واجب‌الوجود را در زمره مسائل این دانش به‌ حساب می‌آورند. از این رو تفکیک این دانش به دو بخش الهیات بالمعنی الاعم (امور عامه) و الهیات بالمعنی الاخص (ربوبیات) صورت‌بندی می‌شود، تفکیکی که در ارسطو یافت نمی‌شود، بلکه فلسفه اولی برای او در کل یک خداشناسی تمام عیار است.     

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Subject of First Philosophy According to Aristotle and Ibn Sina

نویسنده [English]

  • Monireh Palangi
Assistant Professor/Motahari University
چکیده [English]

In this article a comparison is made between Aristotle's general outlook-of course, according to one of the valid interpretation of his thought-and general outlook of Ibn Sina with regard to supreme science of first philosophy and its central theme, which according to some of the well-known and definite Aristotelian teachings the true and central subject of this science, in his view, is eternal and separable beings and in the end First Mover.
On this basis discussion about other beings in the first philosophy is a secondary discussion and because of it would bean attribution which in being called as "existent" owe to it. It is evident that this attitude is contrary to the common tradition of Islamic philosophers in their encounter with the first philosophy and its subject matter because these phibsophers, as well as scholastic Philosophers influenced by Ibn Sina regard the subject of this science with a wider circle, and consider the proof of the Necessary Being among the subject, of this science. Therefore a distinction is made between two sections of this science, ie theology in general sense (general principles) and theology in specific sense (Devine Attributes), a distinction which is not found in Aristotle's philosophy, but for him the first philosophy is considered an all - out theology.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subject of the first philosophy equivocal
  • univocal
  • absolute truth
  • truth in its absolute sense having the same names
  • general principles
  • Theology
  • Aristotle
  • Ibn Sina ascription to one single principle