مفهوم‌سازی موضوع علم و کارکرد آن نزد ابن‌سینا و ابن‌رشد

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

مدرس دانشگاه تهران

چکیده

حکمای مسلمان در علم‌شناسی فلسفی‌ـ منطقی موضوع علم را عبارت از چیزی می‌دانند که در آن علم، پیرامون عوارض ذاتی آن بحث می‌شود. دغدغه حکما از ارائه این تعریف انسجام‌بخشی به مسائل یک علم، تمایز علوم از یکدیگر و ارائه ملاکی برای طبقه‌بندی علوم بوده است. موضوع علم معیار تقدم و تأخر بالذات و پیشی و پسی از حیث شرافت و استحکام نیز تلقی شده است. بحث تعریف موضوع علم و نقش آن ریشه در آثار ارسطو دارد و نزد فارابی به مرتبه‌ای از کمال می‌رسد. اما اوج توسعه و انسجام آن در فلسفه ابن‌سینا حاصل شده است. ابن‌رشد بی‌توجهی عامدانه و موکدی به دستاوردهای شیخ‌الرئیس نشان می‌دهد؛ ولی این الگوی علم‌شناسی سینوی بود که تأثیر خود را بر بسیاری از دانشمندان مسلمان با دو روی‌آورد فلسفی ـ منطقی و رئوس ثمانیه به جا  گذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Conceptualization of the Subject of Science and Its Function in Ibn Sina and Ibn Rushd Philosophy

نویسنده [English]

  • Nadia Maftuni
Lecturer/Tehran University
چکیده [English]

Muslim philosophers in their logical-Philosophical philosophy of science regard the subject of science as something in that science which discusses the essential accidents of it. The concern of philosophers for offering this definition has been to give consistency to the problems of a science, distinction of science from each other and proposing a criterion for the classification of science. The subject of science has also been considered as a criterion for essential priority and inferiority as regards to its honour and solidness. Discussion about the subject of science and its role originates from Aristotle's works and reaches to a degree of perfection in Farabi's philosophy.But the height of its development and consistency has resulted in the philosophy of Ibn Sina. Ibn Rushd showed a delivberate disregard to Ibn Sina's achievements; but it was the pattern of Avicenian philosophy of science that left its permanent influence on many Muslim scholars-with two philosophical approaches and the eight Principles.    

کلیدواژه‌ها [English]

  • Subject of science
  • definition of science's subject
  • philosophy of science
  • conceptualization
  • Function
  • Aristotle
  • FARABI
  • Ibn Sina
  • Ibn Rushd