تحلیل و بررسی مبانی و ادله ابن‌سینا در خصوص فناناپذیری نفوس

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای دانشگاه ازاد واحد عدوم و تحقیقات

2 دانشیار 'گروه فلسفه دین دانشگاه تهران

3 استادیار گروه تاریخ تمدن اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران.

چکیده

ابن‌سینا معتقد است نفس انسانی دارای حیات جاودانه است؛ لکن وی به‌رغم باور به ابدی بودن نفس، ازلی بودن آن را نمی‌پذیرد و به حدوث تجردی نفس باور دارد. وی در بسیاری از آثارش، ادله‌ای برای اثبات جاودانگی نفس اقامه کرده است. ابن‌سینا با استفاده از اصولی چون تعلق تدبیری نفس به بدن، نیازمندی نفس به عقول مجرده، مجرد بودن نفس انسانی،‌ تعقل ذات توسط نفس، تعقل امور نامتناهی توسط نفس، و نابود نشدن نفس توسط علل موجده‌‌ آن، ادله‌ای برای اثبات جاودانگی نفس اقامه می‌کند. در این میان، آنچه به‌گونه‌ای هسته مشترک تمام ادله‌ ابن‌سینا را تشکیل داده است و به‌صورت مستقیم یا ضمنی، در ادله‌ وی دیده می‌شود، بساطت و تجرد نفس انسانی است. ابن‌سینا در آرای خود در این زمینه، تحت تأثیر افکار ارسطوست. ادله‌ ابن‌سینا، اگرچه تا اندازه زیادی در اثبات جاودانگی نفس موفق بوده است، رخنه‌هایی نیز دارد که از آن جمله عدم‌‌تبیین چگونگی استکمال نفس در عین وجود تجردی آن است. این مسئله در آرای ملاصدرا مورد توجه و اصلاح قرار می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing Avicenna’s Bases and Arguments on Immortality of Soul

نویسندگان [English]

  • zinolabdin farhadi 1
  • hasan ghanbari 2
  • masoud sadeghi 3
چکیده [English]

Avicenna believes human soul has an immortal life. While believing immateriality of soul he denies eternity of soul and believes human soul was created as incorporeal being. He made some argument in most of his books on justifying the problem. Some of his bases in this problem are; immateriality of soul that the human soul need to immaterial eternal Wisdom, that the eternal Wisdom don’t destroys human soul and other bases. Avicenna justifies immortality of soul. What is core of all of his argument and seen directly or implicitly is simplicity and immateriality of human soul. Aristotle’s thought effect on Avicenna’s idea in this problem. While some successful of Avicenna’s argument in immortality of soul, It has defects one of them is; week explanation of developments process of soul. This defect was considered in Molla-Sadra’s thought.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • human soul
  • arguments of immortality
  • immateriality of soul
  • Avicenna