گذار ابن‌‌سینا از تحلیل معناشناختی مشتقات طبیعت به نتایج طبیعت شناسانه

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه و حکمت دانشگاه تربیت مدرس

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران

چکیده

 ابن ‌سینا، در مواردی، از مباحث معناشناختی برای دست یابی به نتایجی در فلسفه طبیعی خود سود برده است. برای نمونه، وی به‌‌منظور بازشناسی ویژگی‌های طبیعی، از تحلیل معنا‌شناسانه الفاظی که از «طبیعت» مشتق می‌ شوند، استفاده و مشتقات پنجگانه‌ ای را برای این معنا ذکر کرده است. از تحلیل مضامین فلسفی ‌ای که او ذیل هر یک از این مشتقات بیان می‌ دارد، این نتیجه حاصل می‌ شود که ویژگی‏ های طبیعی اشیاء، از ذات آن‌ ها برآمده‌ است و بر آن تکیه دارد. مسئله اصلی که در این‌جا رخ می ‌نماید این است که چگونه می‌ توان گذار ابن ‌سینا از مباحث معناشناختی به نتایج طبیعت شناختی را موجه دانست؟در پاسخ به این مسئله، تلاش شده است ضمن آشکارسازی پیش ‌فرض‌ های ابن‌ سینا از طریق تحلیل نسبت مشتق و مبدأ اشتقاق از یک سو و واکاوی مفهوم طبیعت از سویی دیگر، موجه بودن چنین گذاری نشان داده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Avicenna’s Passage from Semantical Analysis of the Derivatives of Nature to Physical Conclusions

نویسندگان [English]

  • Mohammad Saeedimehr 1
  • Sakineh Karimi 2
چکیده [English]

In some cases, Avicenna used the semantical premises in order to deduce some conclusions in his Physics. For instance, he analyzes five derivatives of the word “tabiat” (nature) and then in the light of these analyses, he concludes that the natural properties of an object are caused by its essence and are based on it. Here, the major problem is how to justify Avicenna's passage from semantical premises to physical consequents. This paper shows that through analyzing the relation between nature and its derivatives, on one hand, and explicating Avicenna’s definition of the “nature” on the other hand, we can defend the rationality of such a passage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenna
  • nature
  • natural thing
  • derivative
  • origin of derivation
  • essence