اثرگذاری اقناع در افعال ارادی از دیدگاه فارابی و ابن سینا

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو

2 استاد دانشگاه تهران

چکیده

نقش اقناع در جریان فعل ارادی نزد فارابی و ابن ‏سینا در پرتو توجه به نوعی تمایلات عاطفی در مخاطبان از اهمیت برخوردار است. بررسی دو وجه فعلی و انفعالی اقناع سبب اعتبار آن به عنوان نوعی خاستگاه برای افعال ارادی است. عامی بودن اکثریت افراد و تبعیت آن‏ها از امیال در افعالشان، در بعد فعلی نقش انگیزش و خاستگاه آن (اقناع) را در صدور فعل ارادی آشکار می‏سازد. در بعد انفعالی نیز تبعیت نظری و عملی افراد از انفعالات و اهمیت سکون نفس، نقش اقناع را نشان می‏دهد. تأکید فارابی و ابن‏ سینا بر اهمیت میل در بعد روانشناختی در انسان‏ها از یک سو توجه به انگیزش در جهت‏ دهی به امیال را تبیین می‏کند و از سوی دیگر انفعالاتی نظیر سکون نفس، بستر لازم برای صدور فعل ارادی و میل به انجام آن را در فرد فراهم می‏سازد. بنابراین اقناع با ایجاد انگیزش، سکون نفس و سایر انفعالات، از دو وجه می‏تواند مورد توجه قرار گیرد: 1ـ از وجه ایجابی با ایجاد تمایل به افعال موافق؛ 2ـ از وجه سلبی با هموار نمودن موانع عاطفی صدور فعل از قبیل بیگانگی و عدم انس مخاطب نسبت به فعل.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

the quality of persuasion in human intentional actions in Farabie's and Avicennan's philosophy

نویسنده [English]

  • nadia maftouni 2
چکیده [English]

the role of persuasion in human intentional actions in Farabie's and Avicennan's view is important in attention to emotional tendency's in audience. active and emotional mode of persuasion cause the consideration of persuasion as the motivation for human intentional action's. the majority of commoners in society and their consequence of appetence in their actions disclose the role of the stimulation in the production of human intentional actions and in emotional mode point the theoretical and actual consequence of affections. Farabie's and Avicennan's specification in the importance of appetence in human actions in psychological cognition in one aspect cause the attention in stimulation (as the internal motivation) and in other aspect provide the affective qualities provide the affairs such as tranquility of the soul requisite field for the production of the human intentional actions. thus the persuasion create stimulation and it is important in tow aspect: 1- in affirmative mode with create the tendency and appetence toward actions 2- in negative aspect with remove the emotional obstacles such as alienation and disinterest of the audience in intentional action's.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tendencies
  • acts
  • persuasion
  • impulsion
  • peace of the heart
  1. ابن‏سینا، حسین بن عبد الله (1383)، الاشارات و التنبیهات، قم، نشر البلاغه
  2. ــــــــــ (1373هـ)، منطق الشفا، تصدیر و مراجعه دکتر ابراهیم مدکور، تحقیق محمد سلیم سالم، قاهره، نشر وزاره المعارف العمومیه، المطبعه الامیریه
  3. ــــــــــ (1404 هـ)‏، الشفاء (الالهیات)، تصحیح سعید زاید، قم‏، مکتبه آیت الله المرعشى‏
  4. ــــــــــ (1978)، کتاب الانصاف، کویت، وکاله المطبوعات، چاپ دوم
  5. شمس ایناتی؛ السید عمران (1380)، آراء فارابی، ابن‏سینا و ابن‏رشد در باره شعر، مترجم دقیقیان، شیرین دخت، زیبا شناخت، ش 4، نیمه اول
  6. طباطبایی، سید محمد حسین (1386)، نهایه الحکم، ج2، تصحیح شیخ عباس علی زارعی سبزواری، مؤسسه نشر اسلامی
  7. عبدالله، ناصر علی (1387)، المعجم البسیط، قم، ناشر انتشارات دارالفکر
  8. فارابی، ابونصر، محمد بن محمد (1996 الف)، احصاء العلوم‏، مکتبه الهلال‏، بیروت‏، مقدمه و شرح از دکتر على بو ملحم‏‏
  9. ــــــــــ (1348)، احصاء العلوم، ترجمه حسین خدیو جم، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، زمستان
  10.  ــــــــــ (1349هـ)، فی اثبات مفارقات، حیدر آباد، دایره المعارف
  11. ــــــــــ (1404هـ)، الالفاظ المستعمله فى المنطق، تحقیق و مقدمه و تعلیق از محسن مهدى‏، تهران‏، نشر الزهراء، چاپ دوم‏‏
  12. ــــــــــ (1405هـالف)، فصوص الحکم‏، انتشارات بیدار، قم‏، چاپ دوم‏، تحقیق از شیخ محمد حسن آل یاسین
  13. ــــــــــ (1405هـ‏ ب)، فصول منتزعه، تحقیق و تصحیح و تعلیق از دکتر فوزى نجار، تهران‏، المکتبه الزهراء، چاپ دوم
  14. ــــــــــ (1408هـ)، المنطقیات، تحقیق محمد تقى دانش پژوه‏، قم‏، مکتبه آیت اللّه المرعشی
  15. ــــــــــ (1413هـ)، الاعمال الفلسفیه، تحصیل السعاده، مقدمه و تحقیق و تعلیق از دکتر جعفر آل یاسین، بیروت‏، دار المناهل‏
  16. ــــــــــ (1966)، رساله فی العلم الالهی، تحقیق عبدالرحمن بدوی، قاهره، دارالنهضه العربیه
  17. ــــــــــ (1986)‏، الحروف‏، مقدمه و تحقیق و تعلیق از محسن مهدى‏، بیروت‏، دارالمشرق‏
  18. ــــــــــ (1995)، آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، مکتبه الهلال‏، بیروت‏، مقدمه و شرح و تعلیق از دکتر على بو ملحم
  19. ــــــــــ (1996ب)، السیاسه المدنیه، مقدمه و شرح دکتر على بو ملحم‏، بیروت‏، مکتبه الهلال‏‏
  20. ــــــــــ فی السیاسه، منتشر شده در مقالات الفلسفیه لمشاهیر فلاسفه العرب مسلمین و نصاری، نک: شیخون، لویس. نک: شیخون، لویس، 1900، مقالات الفلسفیه لمشاهیر فلاسفه العرب مسلمین و نصاری، دارالعرب بستانی، الطبعه الثالثه القاهره