«سخن‌گفتن از خدا» در الهیّات دنس اسکوتوس، با نگاهی به تأثیر آرای ابن‌سینا

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معرفت‌شناسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

مبحث «سخن‌گفتن از خدا» در عرصه معارف معاصر به طور عمده ذیل مباحث زبان دین مطرح می‌شود. یوهانس دنس اسکوتوس تحت تأثیر فیلسوف برجسته اسلامی ابن‌سینا و بر مبنای باور به اشتراک معنویِ «وجود»، به زبان اشتراک معنوی در سخن‌گفتن از خدا قائل است. اسکوتوس بحث از زبان مشترک معنویِ دین را ذیل تقسیم معرفت انسان به خدا، به معرفت طبیعی و معرفت فراطبیعی مطرح نموده، مفهوم «موجود نامتناهی» را کامل‌ترین مفهومی می‌داند که انسان در مرتبه معرفت طبیعی (عقلی) می‌تواند از خدا داشته باشد و به وسیله آن از خدا سخن گوید، لیکن معرفت حقیقی (معرفت به دور از هرگونه نقص و ابهام) به خدا و باورهایی از قبیل تثلیث، تجسد و ... در مسیحیت را تنها از طریق معرفت فراطبیعی آن‌هم فقط از نوع معرفت وحیانی ممکن می‌داند و در این موضع، رویکردی ایمان‌گرایانه را اتخاذ می‌کند، اگرچه در عین حال، ارائه استدلال عقلی و برهان بر برخی داده‌های وحیانی درباره خدا را تأیید می‌کند. مقایسه دیدگاه‌های اسکوتوس و ابن‌سینا در بحث از معرفت فراطبیعی، نشان‌دهنده همانندی‌ها و ناهمانندی‌های تفکرِ این دو فیلسوف در عقل‌گرایی و امکان سخن‌گفتن از حقایق وحیانی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Speaking of God in the Theology of Duns Scotus With a View to the Influence of Avicenna

نویسنده [English]

  • mahdi Abbaszadeh
Assistant Professor of Epistemology Department/ IICT
چکیده [English]

This Paper deals with the thinking of Duns Scotus on "speaking of God". This issue in the field of contemporary knowledge is located in the subject "language of religion". He, under influence of Islamic important philosopher Avicenna and on the basis of univocation of “being”, believes to the language of univocation in speaking of God. Scotus discusses the issue of speaking of God, in the division of human knowledge to natural and supernatural knowledge. He regards the concept of "infinite being" as most complete concept that human can have from God in the stage of natural (rational) knowledge and by means of it he can speak of God. But according to Scotus, the true knowledge (i.e. the knowledge that lacks the deficiency and ambiguity) to God and other issues like trinity, incarnation and … in Christianity, is possible only by means of the supernatural (reveled) knowledge. So he pursues a fideist approach in these issues, although he affirms argumentation and demonstration to – and hence speaking of– some revealed data about God. A comparison of viewpoints of Scotus and Avicenna in the supernatural knowledge will show their similarities and differences in rationalism and possibility of speaking of revealed truth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • speaking of God
  • Language of Religion
  • univocation
  • Natural Knowledge
  • supernatural knowledge
  • Duns Scotus
  • Avicenna

مراجع

  1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1375)، الإشارات و التنبیهات، نشر البلاغه، قم، چاپ اول
  2. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404الف)، التعلیقات، تحقیق از عبدالرحمن بدوى، مکتبه الأعلام الإسلامى‏، چاپ اول
  3. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1404ب)، الشفاءـ الإلهیات، تصحیح سعید زاید، مکتبه آیت الله المرعشى‏، قم، چاپ اول
  4. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1371)، المباحثات، تحقیق و تعلیق: محسن بیدار، انتشارات بیدار، قم، چاپ اول
  5. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1379)، النجاة من الغرق فى بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح محمدتقى دانش‌پژوه، انتشارات دانشگاه تهران‏، تهران، چاپ دوم
  6. عباس‌زاده، مهدی (1393)، تأثیر ابن‌سینا بر فلسفه دنس اسکوتوس، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران، چاپ اول
    1. Aquinas, Thomas (2006), Summa Theologiae, Questions on God, Edited by: Davis, Brian and Leftow, Brian, Cambridge University Press, Cambridge, First published
    2. Duns Scotus, John (1975), God and Creatures: The Quadlibetal Questions, Alluntis, Felix and Wolter, Allan B., Princeton University Press, Princeton and London, First published
    3. ــــــــــــ, Ordinatio: Prologus, First Part, On the Neccessity of Revealed Doctrine, Question Sole,Vol.1, English Translation by: Franciscan Arceive, www.franciscan-archeive.org

10. ــــــــــــ (1987), Philosophical Writings: A Selection, Wolter, Allan B., Hackett Publishing Company, Indiana, First published

  1. 11.  Hall, Alexander W. (2007), Thomas Aquinans and John Duns Scotus: Natural Theology in the High Middle Ages, Continuum London and New York, First published

12. Turner, Denys (2004), Faith, Reason and the Existence of God, Cambridge University Press, Cambridge, First published

13. Williams, Thomas (2003), The Cambridge Companion to Duns Scotus, Cambridge University Press, Cambridge, First published 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار