تأملی دوباره در باب برهان صدیقین سینوی در نجات

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت مدرس

2 عضو هیئت علمی گروه فلسفه (منطق) دانشگاه تربیت مدرس

3 عضو هیئت علمی گروه منطق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

چکیده

در مقاله‌ای با عنوان «صورت‌بندی برهان صدیقین ابن‏سینا در نجات بر پایه‌ منطق محمولات مرتبه‌ اول»، صورت‌بندی‌ای از برهان صدیقین ابن‏سینا در کتاب نجات ارائه شده بود. اکنون با تأملی دوباره بر صورت‌بندی آن مقاله‌، درصدد بیان آن هستیم که فرض‌های این صورت‌بندی به همراه دو فرض وحدت واجب و وجود حداقل یک موجود ممکن، منجر به تناقض می‌شود. ضمن بررسی سه راه حل ممکن برای حل تناقض، یعنی تغییر تعریف سلسله‌ علی تام، تغییر اصل تعدی و تغییر اصل نامنعکس بودن رابطه‌ علیت و توضیح نحوه‌ ارتفاع تناقض ایجاد شده به کمک اصلاح آن‌ها، اصلاح تعریف سلسله‌ علی  تام بر راه‌حل‌های دیگر ترجیح داده می‌شود. این تغییر به همراه برخی تغییرات جزیی دیگر از جمله حذف محمول سلسله بودن در تعریف سلسله‌ علی  تام و نیز حذف محمول موجود بودن از کلیه‌ مقدمات در صورت‌بندی برهان به صورت‌بندی جدیدی می‌انجامد که بر فرض‏های کم‌تری نسبت به صورت‌بندی پیشین مبتنی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Second Reflection into Avicenna’s Sediqin Argument in Al-Najah

چکیده [English]

In 2013, in an article entitled “Formulations of Avicenna’s Sediqin. Argument in Al-Najah. Argument by the Use of Classical Predicate Logic in Nejat Based on First-order Predicate Logic” Ranjbar, Hosseini and Saeedimehr presented a formulation of Avicenna’s Sediqin  Argument in the book Nejat.In this paper we, once again consider the formulation of the former paper, and we will show that the assumptions of this formulation, along with the two assumptions of the transcendent unity of necessary being and the existence of at least a possible being, leads to a contradiction. With the analysis of three possible solutions to resolve this paradox, namely the definition of total causal sequence, the principle of transitivity and the change of  the principle of causality and explanation of how the height of contradiction was created with the help of their modification, the correction of the definition of total causal sequence is preferred to other solutions. This change, along with some other minor changes, such as the removal of the predicate “sequence” in the definition of the total causal sequence and the predicate “being” of all premises in the last proof, leads to a new formalization that is based on less assumptions rather than the previous formulation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sediqin Argument
  • necessary
  • possible
  • Causality
  • sequence