تبیین اختلاف آراء ابن سینا در باب مسئله اتحاد عاقل و معقول

نوع مقاله : علمی ـ پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه

چکیده

دوگانگی دیدگاه ابن‌سینا در رد یا قبول اتحاد عاقل و معقول در آثار مختلف ابن‌سینا به چشم می‌خورد؛ و همین امر باعث اعتقاد برخی به وجود تعارض و ناسازگاری در آراء او شده است. چرا که از سویی، در کتاب شفاء و اشارات به مخالفت با آن می‌پردازد و از سوی دیگر، در کتاب مبدأ و معاد از نظریه اتحاد عاقل و معقول دفاع و آن را اثبات می‌کند. این‌که این تعارض ناشی از چیست و آیا حقیقتاً تعارضی وجود دارد یا خیر، مسئله‌ای است که در این مقاله تلاش شده است تا با تحلیل برخی شواهد و قرائن حاکی از رد یا اثبات مسئله از سوی ابن‌سینا، بررسی شود. در نهایت این پژوهش به این نتیجه رسیده است که تعارضی وجود ندارد و علت تفاوت آراء شیخ در رد یا پذیرش اتحاد، به تفاوت دو نوع نگرش ماهوی و وجودی او برمی‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Explanation of Difference of Opinion of Avicenna on the Problem of the Union of Intelligent with Intelligible

چکیده [English]

There is a duality in Avicenna's viewpoint in different works of him in rejecting or accepting of the union of intelligent and intelligible. And this fact has provoked some people to believe that there is conflict and in consistency in his views. Since on the one hand in his book Shifa and Isharat he has opposed them, and on the other hand in his book Mabda and Ma'ad he defends the theory of union of intelligent and intelligible and demonstrates it. That what is the source of this conflict or wether truly there is a conflict or not, is the problem which the writer has tried to study by the analysis of some evidences implying the rejection or proving the problem by Avicenna in the present article. Finally, this research has come to this conclusion that there is no conflict and the reason for different views of Shaykh in rejecting or acceptance of this union, goes back to his two kinds of essential and existential attitude.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Avicenna
  • union
  • Intellect
  • Intelligent
  • intelligible