محکی موجود بما هو موجود از دیدگاه ابن‌سینا

نویسندگان

1 استادیار مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، تهران، ایران.

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 استاد گروه فلسفه و حکمت و منطق دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

هر چند که نظام فلسفی ابن‌سینا نظام عقلانی محضی است که بسیاری از اصول زیربنایی آن را اصول فلسفه ارسطویی تشکیل می‌دهد و فلسفه او فلسفه مشائی خوانده می‌‌شود، ولی با این وجود، ابن‌سینا هرگز خود را ملزم به حفظ تمامی مبانی فلسفه ارسطویی نمی‌داند و در بسیاری از موارد به نقد آن‌ها نیز می‌پردازد. ابن‌سینا با پذیرش برخی مبانی ارسطویی و ارائه اصول خاص فلسفی خود، مؤسس نظام فلسفه مشاء اسلامی به شمار می‌رود که فلسفه‌ای بر محور موجود است. او موضوع مابعدالطبیعه خود را موجود بما هو موجود می‌داند و اصول مابعدالطبیعی خود را بر مبنای آن بنا می‌کند.در طول تاریخ فلسفه، علاوه بر ابن‌سینا بسیاری از فیلسوفان پس از او نیز در عالم اسلام و در مغرب زمین، موضوع مابعدالطبیعه را موجود بما هو موجود می‌دانند، اما این هرگز بدین معنا نیست که همه این فلاسفه دارای ساختار مابعدالطبیعی واحدی هستند؛ در فلسفه ابن‌سینا موجود، مفهومی مشترک معنوی است که به تشکیک بر مصادیقش صدق می‌کند. معنای موجود بما هو موجود به قدری عام و فراگیر است که تمام موجودات عالم، محکی و مصداق آن قرار می‌گیرند. دامنه وسیع موجود بما هو موجود، همه موجودات را شامل می‌شود؛ از خداوند تبارک وتعالی گرفته تا ممکنات مجرد و سپس ممکنات مادی و در نهایت در پایین‌ترین مرتبه وجود، هیولای اولی. در میان این موجودات خداوند وجود محض مستغنی داشته، به هیچ موجود دیگری وابسته نیست و در مقابل، ممکنات وجود ربطی و تعلقی به واجب‌الوجود داشته و در حدوث و بقاء نیازمند وجود واجب‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

 Denotations of Existent qua Existent from Ibn Sina’s Point of View

نویسندگان [English]

  • Leila Kiankhah 1
  • Reza Akbarian 2
  • Mohammad Saeedimehr 3
1 Assistant Professor,, Iranian Research Institute of Philosophy, Tehran, Iran
2 Professor,, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
3 Professor of Philosophy and Logics Department, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran