تشابه یا تشکیک مفهوم وجود: مقایسه نظریات ارسطو و ابن‌سینا در مسئله معنای وجود

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

در این مقاله نظریات ارسطو و ابن‌سینا در باب معنای وجود مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر ارسطو موجود دارای معانی متفاوتی است، اما نه به طریق اشتراک لفظی. ارسطو بین اشتراک لفظی و اشتراک معنوی موجود، نظریه سومی را ارائه می‌کند که خود، آن را رابطه «نسبت به» می‌نامد ابن‌سینا، در مقابل، موجود را به نحو مشترک معنوی می‌داند؛ با این حال معتقد است موجودات در یک رابطه تشکیکی دارای شدت و ضعف و اولویت و عدم اولویت هستند، به طوری که مثلاً جواهر نسبت به اعراض در موجود بودن اولویت دارند. بحث معنای وجود در مباحث وجودشناختی و مخصوصاً نظریه علیت هر یک از این دو فیلسوف قابل پی‌جویی است. ارسطو وجود را به عنوان یک عنصر متافیزیکی متمایز در نظر نمی‌گیرد بلکه برای او، وجود بلافاصله در مقولات تقسیم می‌شود؛ اما برای ابن‌سینا، وجود واقعیتی متمایز از ماهیت است که در همه موجودات به عنوان یک عنصر فلسفی وجود دارد. به همین ترتیب، ارسطو علیت خدا را از نوع علیت غایی می‌داند به طوری که هر موجودی در مسیری مستقل به سمت محرک اولی در حرکت است، در حالی که ابن‌سینا خداوند را علت فاعلی ایجادی می‌داند که به همه موجودات یک عنصر مشترک یعنی وجود را افاضه می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Similarity or Gradation of the Concept of Existence: A Comparison of the Ideas of Aristotle and Ibn Sina on the Problem of the Meaning of Being

نویسندگان [English]

  • Ahmad Hosseini 1
  • Reza Akbarian 2
1 Associate Professor of Philosophy at Azarbaijan Shahid Madani University
2 professor, Tarbiat Modares University,Tehran, Iran
چکیده [English]

In this paper the views of Aristotle and Ibn Sina has been investigated.
For Aristotle, existent has different meanings, but not by way of
homonymy.
Besides homonymy and univocity, Aristotle presents a third view
which he calls it a relation “in regard to”. By contrast, Ibn Sina regards
existent by homonymy; however he believes that the existents are in a
gradational relation that have intensity and weakness and priority and
non – priority.
Discussion about the meaning of existence in ontological debates and
especially in theory of causality in each of these two is worth
considering. Aristotle does not regard existence as a distinct metaphisical
element but for him existence immediately divides into categories, yet for
Ibn Sina existence is a distinct reality from quiddity that is inherent in all
existents as a philosophical element. In the same way, Aristotle considers
the causality of God of the kind of theological causality, so that every
existent in an independent direction is moving towards the first mover,
where as Ibn Sina regards God as the efficient and generative cause who
confers a common element, that is, existence to all existents.
In this paper the views of Aristotle and Ibn Sina has been investigated.For Aristotle, existent has different meanings, but not by way ofhomonymy.Besides homonymy and univocity, Aristotle presents a third viewwhich he calls it a relation “in regard to”. By contrast, Ibn Sina regardsexistent by homonymy; however he believes that the existents are in agradational relation that have intensity and weakness and priority andnon – priority.Discussion about the meaning of existence in ontological debates andespecially in theory of causality in each of these two is worthconsidering. Aristotle does not regard existence as a distinct metaphisicalelement but for him existence immediately divides into categories, yet forIbn Sina existence is a distinct reality from quiddity that is inherent in allexistents as a philosophical element. In the same way, Aristotle considersthe causality of God of the kind of theological causality, so that everyexistent in an independent direction is moving towards the first mover,where as Ibn Sina regards God as the efficient and generative cause whoconfers a common element, that is, existence to all existents.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concept of existence
  • similarity
  • conceptional gradation of existent
  • teological cause
  • efficient cause
  • Aristotle
  • Ibn Sina